عملکرد سنسور یا دتکتور گازی چگونه است؟
دتکتور گاز، میزان گاز تزریق شده به سنسور را با تاخیر از طریق سیگنال خروجی نمایش می دهد و زمان پاسخ اکثر دتکتورهای گاز به گاز تزریق شده به سنسور به صورت نمایی می باشد.
تعریف “زمان پاسخ” Response Time
در دتکتورهای گاز ویژگی “زمان پاسخ” معمولا به صورت زیر تعریف می شود:
مدت زمانی که طول می کشد تا یک گازسنج 90 درصد از حجم گاز تزریق شده به سنسور را در خروجی نشان دهد و با T90 آن را بیان می کنند. به عنوان مثال اگر به میزان 100% LEL از گازی به یک سنسور اعمال شود، T90 این سنسور مدت زمانی است که طول میکشد تا 90%LEL را نشان دهد. (درهنگام مقایسه عملکرد سنسورهای مختلف باید به این نکته هم توجه نماییم که در آمریکا و بعضی کشورهای دیگر مقیاس پایینتر T60 لحاظ می شود.) T60 مدت زمانی است که طول می کشد تا یک گازسنج 60 درصد از حجم گاز تزریق شده به سنسور را نشان دهد. بنابراین نشان دادن زمان پاسخ آشکارسازهای گاز در یک حجم مطلق اشتباه است و زمانی که گازی با حجم A به سنسور آن تزریق می شود، تنها میتوان گفت که آشکارساز در چه مدت زمانی چه درصدی از 90% A یا 60% را تشخیص و نشان می دهد.
عوامل موثر در “زمان پاسخ”
نوع سنسور و فرایند کشف گاز
مقدار T90 معمولا برای سنسورهای گازسنج نوع الکتروشیمیایی بین 30 تا 60 ثانیه و برای سنسورهای نوع کاتالیزوری بین 20 تا 30 ثانیه می باشد. گازسنج های نوع مادون قرمز پاسخ سریعتری به گاز تزریق شده به سنسور می دهند به طوری که T90 برای آنها به زیر 10 ثانیه هم می رسد.
زمان پردازش سیگنال الکترونیکی در دتکتور
زمان انتقال گاز به سنسور
به عنوان مثال برای آشکارسازهای نمونه گیر گاز، زمان انتقال گاز به سنسور به طول و قطر لوله نمونه گیر، نرخ مکش و نمونه گیری و نرخ انتشار گاز از محل سیال به سنسور بستگی دارد.
تعیین “زمان پاسخ” مورد نیاز
تعیین “زمان پاسخ” مورد نیاز به عوامل زیر وابسته می باشد:
محل نصب دتکتور
هدف از به کارگیری سیستم اعلان حریق
سرعت گسترش حوادث قابل پیش بینی
حفاظت افراد در برابر نشست گاز نیازمند زمان پاسخ کمتر و سریعتر است، ولی در صورتی که با سرعت کم نشست گاز و سرعت کم متراکم شدن آن مواجه هستیم زمان پاسخ بالا و کند مورد قبول است.
همچنین سطح هشدار (Alarm Level) می بایست به نسبت زمان پاسخ در نظر گرفته شود به عنوان مثال زمان پاسخ طولانی تر، زمانی مورد قبول است که برای نرخ نشست گاز و موقعیت نصب یکسان، سطح هشدار پایین تری در نظر گرفته شود. (به عنوان مثال سطح هشدار LEL10% بجای LEL25% در نظر گرفته شود).